โคระ...ใช้ห่อผลขนุนและผลจำปาดะ
•โคระหรือโคร่ เป็นเครื่องสานที่ใช้ห่อหรือสวมผลไม้จำพวกขนุนและจำปาดะ เพื่อป้องกันตัวหนอนชอนไชทำความเสียหายให้กับผลไม้ โดยทั่วไปทำจากใบมะพร้าวสดหรือแห้งก็ได้ ถ้าเป็นใบแห้งต้องแช่น้ำก่อน 1 คืน เพื่อให้ใบคลี่สะดวกต่อการสาน
•ในปัจจุบันมีการใช้โคระจากทางมะพร้าวน้อยลงมักจะใช้ถุงพลาสติกและกระดาษกันมากกว่าเพราะสะดวกรวดเร็ว ทำให้สิ่งต่างๆเหล่านี้เริ่มลางเลือนไปจากชีวิตของคนรุ่นใหม่และไม่รู้จักโคระห่อขนุนหรือจำปาดะกันแล้ว
ฉันก็เป็นคนหนึ่งซึ่งห่างเหินกับการใช้ชีวิตอย่างชาวสวนมานานพอควร ปีนี้ฉันได้กลับมาอยู่บ้านสวนเป็นชาวสวนมือใหม่ ผลไม้หลากหลายที่เตี่ยปลูกไว้ออกดอกออกผล รวมถึงผลไม้ชนิดสุดท้ายที่เตี่ยฉันปลูกไว้ก่อนจะจากไป คือจำปาดะไร้เมล็ดก็ออกผลหลายผลเหมือนกัน ฉันอยากเห็นผลสุกที่สวยที่ไร้ตำหนิ จึงได้พับถุงกระดาษไปห่อไว้ นั่งเพลินๆคิดแว๊ปๆถึง
“โคระ”
ที่เตี่ยกะย่าเคยทำ คุ้นๆเหมือนเคยเห็นการทำ...แต่จำไม่ได้แล้ว...ทำไงดีมีใครทำเป็นอีกบ้างนะ (คนที่ทำเป็นก็จากไปหมดแล้วทั้งย่าทั้งเตี่ย)...ฉันถามไปเรื่อยๆเริ่มจากแม่...จี้แมว...พี่ใจ...และจี้เลี่ยง ฉันเจอแล้วตัวช่วย...ก็จี้เลี่ยงไงล่ะที่ทำเป็น...ดีใจจัง... แต่ก็ยังแบ่งรับแบ่งสู้ว่าไม่แน่ใจเหมือนกัน...จี่เลี่ยงบอกว่า “ย่าเคยสอนไว้นานแล้ว 30-40 ปีเห็นจะได้ไม่รู้ว่าจะทำเป็นอีกมั๊ย ต้องลองดู”
•เราเริ่มทำกันเล่นๆที่ใต้ต้นมะพร้าวต้นเตี่ยๆที่หน้าบ้าน โดยตัดทางมะพร้าวส่วนปลายมา 4คู่ จำนวน 2อันและเริ่มสาน... “ได้แล้วสานได้แล้วค่ะ”ฉันก็เลยทำต่ออีกหลายอันแล้วนำไปห่อผลจำปาดะ มาดูวิธีการการสานโคระกันค่ะ
•ตัดทางมะพร้าวข้างละ 4 ก้าน..สานกันโดยจับท่อนทางทั้งคู่หันหน้าเข้าหากัน นำมาสานขัดกันทีละใบ เสร็จด้านที่หนึ่ง
•แล้วพลิกไปสานด้านตรงข้ามต่อไป สานขัดตามวิธีเดิมจนได้ รูปคล้ายกรวย
•รวบปลายใบขัดเป็นปมไว้ เราก็จะได้โคระที่เสร็จเรียบร้อยแล้ว
•ถ้าต้องการทำโคระที่โตกว่า เพื่อใช้ห่อผลไม้ขนาดใหญ่ ทำได้โดยการตัดทางมะพร้าวให้มีใบข้างละ 5-7 ก้าน 2 ท่อน ได้ก้านใบ 20-28 ก้าน สานขึ้นรูปโดยวิธีเดียวกัน
•การนำไปใช้ห่อผลจำปาดะ...โดยสวมทางปากหรือก้นโคระก็ได้ แล้วปล่อยทิ้งไว้จนผลไม้เจริญเต็มที่ โคระก็จะขยายตัวยืดออกตามขนาดของผลไม้นั้น ๆ โคระแต่ละใบใช้ได้เพียงครั้งเดียว
•ผลจำปาดะที่ห่อด้วยโคระจะช่วยให้ผลมีสีสวย ชาวสวนเชื่อกันว่าแมลงวันทองจะกลัวสีน้ำตาลของทางมะพร้าวแห้งถึงแม้จะมีช่องว่างก็ตาม
*จำปาดะ ชื่อพื้นบ้าน จำดะ ลักษณะหรือลักษณะพิเศษ จำปาดะ เป็นไม้ผลยืนต้น ชื่อวิทยาศาสตร์ Artocarpus integer (Thumb) Merr. อยู่ในวงศ์ Meracear ภาษามลายูว่าChempadak ลักษณะทั่วไปคล้ายขนุน ผลของจำปาดะเล็กกว่าขนุน ทรงผลกลมยาว เปลือกผลบางกว่าเปลือกขนุน ภายนอกเป็นหนามถี่ แต่ปลายของหนามมนราบเกือบเสมอผิว เมื่อสุกเปลือกสีเหลือง ภายในมียวงสีเหลืองหรือสีจำปา เมล็ดและยวงจะสั้นกว่าขนุน ยวงบางและค่อนข้างเหลวคล้ายขนุนละมุด (ขนุนปุด) รสหวานและมีกลิ่นจัด ถิ่นที่อยู่
(ที่มาhttp://kanchanapisek.or.th/kp8/culture/skl/skl7122.html)
